Het goede leven kan zoveel dingen zijn: Liggen op een strand terwijl je golven hoort omslaan en een goed boek leest. Een lekker glas wijn drinken, met je beste vrienden samen een concert bezoeken. Goed leven kan ook vroeg opstaan, een rondje hardlopen en daarna de hele dag hard werken zijn. Of zorgen voor een gezin. Het uiterste van jezelf vergen bij een sportieve prestatie, vrijwilligerswerk doen bij het Leger des Heils. Het hoort er allemaal bij.
Wat de achterliggende filosofie voor een goed leven is, vind ik een interessante vraag.
In de moderne tijd is voor niemand het goede leven hetzelfde. Iedereen zoekt een andere manier om zichzelf te verwerkelijken. Wij hebben vanuit onze cultuur wel deels dezelfde waarden gekregen, maar kunnen die naar eigen inzicht naleven. Al sinds het begin van denken is ‘het goede leven’ onderwerp van gesprek.
Wat maakt een leven tot een goed leven?
Jezelf laten ‘lukken’
Volgens Aristoteles is ieder mens in potentie een goed en deugdelijk mens. Het leven is erop gericht om jezelf te ontplooien tot deze persoon die in jezelf besloten ligt. In een goed leven vinden wij als mens namelijk onze voltooiing. Door onze deugden te ontwikkelen aan de hand van de rede, en voorbeelden uit de maatschappij om ons heen, komen wij steeds nader tot onze perfecte zelf.
Dit idee is in het Westerse denken lang leidend geweest, en is tegenwoordig ook nog relevant. Het belang van zelfontplooiing, en gelukkig worden door jezelf te laten ‘lukken’. In moderne zelfhulp-boeken staat niets anders.
Tegelijkertijd leven we in een onzekere tijd, waarin we zo ontzettend veel verschillende kanten op kunnen met ons leven. Er is niet één weg die de juiste is. Hoe moeten wij onszelf laten lukken als de richting waarin wij ons bewegen niet altijd duidelijk is?
Identiteit als anker
Charles Taylor, een van mijn lievelingsfilosofen, heeft hier uitvoerig over geschreven. Onze identiteit is verbonden met het goede leven. Weten wie je bent, is eigenlijk hetzelfde als een oriëntatiepunt hebben van waaruit je beslissingen over het leven maakt. Wij vormen onze identiteit door onze achtergrond, de gemeenschap waar we vandaan komen, de gesprekken die wij voeren. Alles om ons heen vormt ons en geeft ons een referentiekader vanuit waar wij morele beslissingen nemen.
“In je eentje kun je geen zelf worden“, zegt Taylor.
Laten we dan in godsnaam samen een zelf worden, en invulling geven aan het goede leven. Ik wil op deze blog verhalen over mijn eigen ‘goede’ leven delen, maar ook onderzoeken wat een goed leven inhoudt voor anderen. Van een voortdurend gesprek kunnen we alleen maar wijzer worden. Niet iedereen hoeft hetzelfde leven te leiden, om een goed leven te hebben.
Ik ben benieuwd wat voor een leven jij leidt.
